ไม้ดอกไม้ประดับและพืชผักสวนครัว

สามกษัตริย์ ชื่อวิทยาศาสตร์: Graptophyllum pictum (L.) Griff.

สามกษัตริย์ ชื่อสามัญ: Caricature Plant

สามกษัตริย์ ชื่อวงศ์: ACANTHACEAE
 

ความเชื่อเกี่ยวกับไม้มงคล

     คนไทยนิยมนำมาปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไป เนื่องจากสีสันของใบมีความโดดเด่นและสวยงาม ในด้านความเชื่อ คนไทยโบราณเชื่อว่าหากบ้านใดปลูกต้นใบเงินใบทองไว้ประจำบ้านจะช่วยทำให้มีเงินมีทอง เสริมความมั่งคั่ง ไม่ทำให้ขัดสน นอกจากนี้ใบเงิน ใบทอง ใบนาค ยังจัดอยู่ในสิ่งที่ถือว่าเป็นมงคล ๘ ประการอีกด้วย หรือเรียกสั้น ๆ ว่า มงคล ๘ (ประกอบไปด้วย ใบเงิน ใบทอง ใบนาค ใบมะตูม ใบพรหมจรรย์ ผิวมะกรูด ฝักส้มป่อย และหญ้าแพรก) คนไทยโบราณจะนำใบเงิน ใบทอง และใบนาคมาใช้ประกอบพิธีสำคัญทางศาสนาหลายพิธี เพราะเชื่อว่าเป็นไม้ที่มีความศักดิ์สิทธิ์ เช่น การทำน้ำพุทธมนต์ งานขึ้นบ้านใหม่ พิธีลงเสาเอกเพื่อสร้างบ้าน งานแต่งงาน เป็นต้น

ตำแหน่งที่เหมาะสมแก่การปลูกภายในบริเวณบ้าน 

     เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ผู้อยู่อาศัย ควรปลูกต้นใบเงินใบทองไว้ทางทิศตะวันออกหรือทิศใต้ และควรปลูกในวันอังคาร เพราะเชื่อว่าต้นไม้ที่มีใบสวยงามมีเสน่ห์ดึงดูดใจนั้น ควรปลูกในวันอังคาร เพราะจะยิ่งทำให้เจริญงอกงามและเสริมความเป็นสิริมงคลให้กับครอบครัว ถ้าจะให้เป็นมงคลมากยิ่งขึ้นไปอีกก็ให้ปลูกต้นใบเงิน ต้นใบทอง และต้นใบนาก ไว้บริเวณเดียวกันหรือใกล้เคียงกันก็จะยิ่งดีนัก 

ลักษณะ 

     ต้นสามกษัตริย์ เงินทองนาค เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก ลักษณะเป็นพุ่ม ลำต้นมีความสูงประมาณ 1-2 เมตร แตกกิ่งก้านสาขาออกจากโคนต้น และเจริญเติบโตสูงพุ่งตรงขึ้นไปด้านบน ลำต้นกลมเล็กสีขาวปนเทา ใบเป็นใบเดี่ยวออกเป็นคู่ ๆ ตรงกันข้าม ลักษณะใบคล้ายรูปหอก ปลายใบแหลมโคนใบสอบ ขอบใบเรียบเป็นคลื่น พื้นใบมีสีเขียวด่างชมพูระเรื่อ ปนเหลืองหรือขาว ปนคละกันแทรกบริเวณกลางใบ ขอบใบจะเป็นสีเขียว ขนาดใบกว้างประมาณ 3-6 เซนติเมตร ยาวประมาณ 7-10 เซนติเมตร ดอกออกเป็นช่อสั้น ออกตามส่วนยอด ลักษณะเป็นหลอดยาวประมาณ 2-3 เซนติเมตร โคนหลอดจะมีกลีบดอก 3 กลีบ ปลายดอกบานมีสีม่วง 

วิธีการปลูกและการดูแลรักษา

    ต้นสามกษัตริย์ เงินทองนาค ชอบดินร่วนซุย มีความชื้นสูง ต้องการแสงแดดอ่อน รำไร การปลูกในกระถาง ใช้กระถางทรงสูงขนาด 10-14 นิ้ว ใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก แกลบผุ ดินร่วนอัตรา 1:1:1 ผสมดินปลูกควรเปลี่ยนกระถาง 1-2 ปี/ครั้ง เพื่อการเจริญเติบโตของทรงพุ่มโตขึ้นและเพื่อเปลี่ยนดินปลูกใหม่ทดแทนดินปลูกเดิมที่เสื่อมสภาพไป การปลูกในแปลงปลูกเพื่อประดับบริเวณบ้านและสวน โบราณนิยมปลูกไว้บริเวณสวน เพราะจะได้เป็นเสน่ห์แก่บ้าน ถ้าปลูกลงดินควรปลูกลงหลุมปลูกขนาด 30 x 30 x 30 เซนติเมตร ใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก : ดินร่วน อัตรา 1:2 ผสมดินปลูก ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก 4-5 ครั้ง/ปี ต้องการปริมาณน้ำปานกลาง การให้น้ำ 5-7 วัน/ครั้ง

     การขยายพันธุ์มี 2 วิธีคือ การปักชำและการเพาะเมล็ด วิธีที่นิยมและได้ผลดีคือการปักชำค่ะ เพราะง่าย สะดวก และรวดเร็ว เพียงตัดกิ่งก้านตรงที่แข็งเป็นสีน้ำตาล ๆ ที่ไม่อ่อนมากเกินไปดูจากเปลือกกิ่ง จะปักลงดินหรือจะชำน้ำก่อนก็ได้ ปักลงดินให้ลงดินอย่างน้อย 1 ข้อตาค่ะ วางไว้ในที่ร่ม ใช้เวลาประมาณ 2 สัปดาห์ รากก็เกิดขึ้นมา หรือจะชำน้ำก็แค่ตัดแล้วแช่ลงไปในน้ำได้เลยค่ะ รากจะเกิดจากข้อตา ขยายพันธุ์ง่ายมาก ๆ