บทความน่ารู้

Gaslighting คือ รูปแบบหนึ่งของการควบคุมทางจิตใจ เป็นการกระทำที่ทำให้ผู้อื่นเข้าใจผิดอย่างร้ายแรง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเพื่อประโยชน์ของตนเอง หรือก็คือการปั่นประสาท ให้เกิดความเข้าใจผิดเพื่อหวังผลอะไรบางอย่าง ส่วนใหญ่ผู้ที่จะ Gaslighting คนอื่นมักเป็นคนทำผิดแต่ไม่ยอมรับในความผิดของตัวเอง เลยเปลี่ยนไปชักจูงให้อีกฝ่ายเชื่อว่าสิ่งที่ผิดคือเรื่องที่ถูกต้อง จากนั้นทำซ้ำไปเรื่อย ๆ จนค่อย ๆ สั่นคลอนความมั่นใจในความคิดของอีกฝ่ายได้ในที่สุด

ที่มาของคำนี้มาจากภาพยนตร์เรื่อง Gaslighting ฉายในปี 1938 ซึ่งเล่าเรื่องราวถึงความสัมพันธ์ของคู่รักคู่หนึ่งที่สามีพยายามจะควบคุมภรรยาของเขาทำให้เชื่อว่าตัวเธอกำลังจะเสียสติ เพื่อหวังฮุบสมบัติของคู่แต่งงาน โดยคำว่า Gaslight มาจากตะเกียงไฟสมัยก่อน ฉากจำของภาพยนตร์เรื่องนี้คือสามีแอบหรี่ไฟทำให้ภรรยาตกใจว่าทำไมห้องถึงมืด แต่เขายืนยันกับภรรยาว่าไฟไม่ได้หรี่ลง ทำให้เธอคิดว่าตัวเองเสียสติแล้วจริง ๆ เขาจะย้ำกับเธออยู่บ่อย ๆ ว่าเธอไม่ปกติ มีอาการทางจิต คิดไปเอง เมื่อภรรยาได้ฟังคำพูดทำนองนี้ซ้ำ ๆ ทุกวัน เธอจึงเริ่มคล้อยตาม คิดว่าตัวเองอาจผิดปกติทั้งที่ความจริงไม่ได้เป็นแบบนั้น

การรับมือกับการโดน gaslighting สามารถทำได้ด้วยวิธีต่างๆ ต่อไปนี้

1. รู้จักตัวตนของคุณ : เข้าใจเกี่ยวกับตัวตนของคุณเอง และรับรู้ถึงความรู้สึกและความคิดของคุณเกี่ยวกับสถานการณ์ต่าง ๆ นี้ เพื่อไม่ให้คนอื่นมีโอกาสโกหกหรือก่อความสับสนในจิตใจของคุณได้ง่ายขึ้น

2. เว้นระยะห่าง : ถอยห่างจากความรู้สึกสงสัยในตัวเองที่ถูกทิ้งเอาไว้ให้ การเดินออกจากสถานการณ์เหล่านั้น หรือให้เวลาตัวเองได้หายใจลึก ๆ เพื่อผ่อนคลายและมีเวลาใช้ความคิด อาจช่วยให้เราสามารถทบทวนได้ว่ากำลังเผชิญหน้ากับสิ่งใด

3. เก็บบันทึกข้อมูล : จดบันทึกเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อคุณรู้สึกว่ามีการโกหกหรือการเปลี่ยนแปลงของข้อมูลจากคนอื่น ๆ เก็บรวบรวมข้อมูลเพื่อให้คุณสามารถตรวจสอบความจริงในภายหลังได้

4. พูดคุยกับคนที่เชื่อถือได้ : พูดคุยกับเพื่อน, ครอบครัว, หรือคนที่เชื่อถือได้เพื่อขอคำปรึกษาหรือเสนอความคิดเห็น การมีคนที่เชื่อถือได้รองรับคุณสามารถช่วยให้คุณมีมุมมองที่มั่นใจและความเข้าใจที่ดีขึ้น

5. ศึกษาและเรียนรู้ : ศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับ Gaslighting และวิธีการรับมือ มีความเข้าใจในลักษณะของการโกหกและการปกปิดความจริง เพื่อที่จะรู้จักตอบสนองต่อมันได้อย่างเหมาะสม

6. ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ : หากคุณรู้สึกยากที่จะจัดการกับสถานการณ์นี้เอง คุณสามารถปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาซึ่งจะสามารถเยียวยาบรรเทาความรุนแรงทางจิตใจได้

7. ทำหน้าที่รักษาความสุขของคุณ : การดูแลตนเองอย่างดีโดยการทำกิจวัตรประจำวันที่สร้างความสุข และอย่าลืมที่จะตั้งเป้าหมายในการเสริมสร้างความเข้มแข็งทางจิตใจ

การถูก Gaslighting อาจเป็นประสบการณ์ที่ท้าทายที่ไม่มีใครอยากพบเจอ แต่ถ้าไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ การรับมืออย่างถูกวิธี จะทำให้คุณสามารถสร้างสภาพแวดล้อมที่มั่นคงเพื่อสนับสนุนตัวเอง ชีวิตเป็นของเรา อย่าให้คำพูดของใคร ทำลายคุณค่าในตัวของคุณเองนะคะ