สารสนเทศขบวนการเสรีไทย
จำกัด พลางกูร : เพื่อชาติ เพื่อ Humanity
จำกัด พลางกูร : เพื่อชาติ เพื่อ Humanity
“ถ้าปราศจากจํากัด พลางกูร งานขององค์กรใต้ดินครั้งนี้อาจจะล้มเหลว หรือหากสําเร็จ ก็คงเป็นไปในรูปที่ผิดแผกกว่าที่ได้ปรากฏแก่สายตาโลกภายหลัง”
นายจำกัด พลางกูร สมาชิกขบวนการเสรีไทยคนสำคัญที่ได้รับมอบหมายให้เดินทางไปติดต่อกับฝ่ายสัมพันธมิตรที่เมืองจุงกิง ประเทศจีน เพื่อให้ฝ่ายสัมพันธมิตรทราบว่ามีคณะเสรีไทยที่ต่อต้านญี่ปุ่น ภารกิจนี้ได้นำไปสู่การรับรองคืนสถานะเอกราชให้ไทยหลังสงครามจบลงของฝ่ายสัมพันธมิตร
นายจำกัด ผู้ก่อตั้ง “คณะกู้ชาติ” โดยรวบรวมกลุ่มคนที่มีอุดมการณ์ประชาธิปไตย และต่อต้านรัฐบาลของจอมพล ป. พิบูลสงครามในขณะนั้น ในเวลาต่อมา นายจำกัดและพรรคพวกได้เดินทางไปพบนายปรีดี พนมยงค์เพื่อเรียนเชิญมาเป็นหัวหน้าคณะกู้ชาติ กลุ่มคนเหล่านี้ต่อมาได้กลายมาเป็นขุมพลสำคัญของขบวนการเสรีไทยในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง
นายจำกัด ถึงแก่กรรมในวันที่ 7 ตุลาคม 2486 ด้วยวัยเพียง 26 ปี แม้ทีมแพทย์จะลงความเห็นว่าเขาป่วยเป็นมะเร็งตับและกระเพาะอาหาร แต่ยังคงเป็นที่สงสัยในหมู่เจ้าหน้าที่สืบราชการลับของฝ่ายสัมพันธมิตรว่านี่อาจเป็นแผนวางยาพิษจากฝ่ายจีนหรือฝ่ายญี่ปุ่น
เมื่อ ม.ร.ว.เสนีย์ ปราโมช ได้ทราบข่าวก็รู้สึกเสียใจและเขียนความรู้สึกเกี่ยวกับนายจำกัดไว้บางตอนว่า
“...ยิ่งคิดก็ยิ่งน่าสงสารและนับถือจำกัด คนดีที่สุดคนหนึ่งของเมืองไทย จำกัดตายคราวนี้ไม่ได้ ตายเปล่าให้โลกลืมอย่างคนทั้งหลาย จำกัดอาจจะเป็นคนหัวดื้อและบ้าบิ่น แต่ตลอดชีวิตเขาเป็นคนติดตามแสวงความจริง เพราะเหตุนี้จึงถูกรังแกมาแล้ว แม้แต่ในชีวิตอันสั้นและที่ตายก็อาจจะตายเพราะพูดจริงทำจริงนั่นเอง วีรบุรุษจำกัด วิญญาณของท่านจะอยู่ที่ไหนก็ตาม ขอจงเป็นสุขเถิด เราทั้งหลายที่ยังมีชีวิตอยู่เบื้องหลังจะรับช่วงดำเนินงานของท่านต่อไปจนสำเร็จ งานที่ท่านอุทิศชีวิตให้แล้ว งานอันมีเกียรติยิ่งที่จะกอบกู้เอกราชของไทย…
……………………………
...เพราะจำกัดตาย ข้าพเจ้าจึงเห็นแล้วว่ายังมีเกียรติสูงสุดอันพึงใฝ่สูงกว่าเกียรติของการเป็นนายกรัฐมนตรีใหญ่ยิ่งกว่าเกียรติของกษัตริย์ เกียรติอันนั้นคือ เกียรติของผู้ตายเพื่อชาติ วงศ์กษัตริย์มีวันล้ม ตำแหน่งร.ม.ต.มีวันเปลี่ยนมือ แต่เกียรติของผู้ตายอย่างจำกัดนี้ ไม่มีใครแย่งไปจากเขาได้ เขาตายแล้วไม่สูญ…”
วิชิตวงศ์ ณ ป้อมเพชร. 2546. ตำนานเสรีไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แสงดาว. หน้า 692-707.
คณะนิสิตเศรษฐศาสตร์การเมือง คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2556. เพื่อชาติ เพื่อ humanity. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์สร้างสรรค์.