สมเด็จพระพุฒาจารย์โต พรหมรังสี ถือกำเนิดอย่างธรรมดาสามัญในครอบครัวชาวบ้าน ศึกษาเล่าเรียนในหลายสำนักของหลายบูรพาจารย์ ครองตนอย่างสมณะเรียบง่าย ไม่ติดตำแหน่งลาภยศ ไม่สะสมยึดติดอามิสวัตถุ เทศน์โปรดคนทุกชนชั้นด้วยอุบายธรรมที่แยบยล ไม่ว่าจะเป็นบ้านคนยากจนเข็ญใจ คหบดี เจ้าขุนมูลนาย จนถึงในพระบรมมหาราชวัง กระทั่งถึงกาลละสังขาร การมรณภาพของท่านได้ถูกบันทึกไว้ ด้วยคำว่า สิ้นชีพตักษัย เป็นปมปริศนาให้ชนรุ่นหลังรู้โดยนัยว่าท่านเป็นหน่อเนื้อเชื้อสายของกษัตริย์?