บทความน่ารู้
Owl นักล่ายามค่ำคืน
Owl นักล่ายามค่ำคืน
"นกฮูก", "นกเค้า" หรือ "นกเค้าแมว" (Owl) เป็นนกนักล่าที่ออกหากินในเวลากลางคืน เนื่องจากนกฮูกเป็นนกที่มีขนาดเล็กและบินไม่เร็ว จึงไม่สามารถต่อสู้กับนกนักล่าที่ออกหากินในเวลากลางวัน เช่น เหยี่ยวหรือนกอินทรี ซึ่งมีขนาดใหญ่และบินได้เร็วกว่า
แต่แม้จะเป็นเช่นนั้น นกฮูกจัดว่าเป็นนักล่าไร้เสียงที่เก่งกาจและได้เปรียบในเวลากลางคืน เพราะนกฮูกมีสีขนที่กลมกลืนกับสภาพแวดล้อมและมีขนปีกที่อ่อนนุ่ม พวกมันจึงสามารถซ่อนตัวและบินแบบไร้เสียงโดยที่เหยื่อไม่รู้สึกตัว ซึ่งนอกจากนั้น นกฮูกยังมีจงอยปากและกรงเล็บที่แหลมคมมาก จึงเป็นการยากที่เหยื่อจะดิ้นหลุดจะกรงเล็บที่แม่นยำและแหลมคมของนกฮูกได้
ดวงตาของนกฮูก มีลักษณะกลมและใหญ่โตคล้ายแมว (ซึ่งเป็นที่มาของชื่อนกเค้าแมว) ดวงตาตั้งตรงอยู่ด้านหน้าของศีรษะเหมือนกับมนุษย์ แต่มีข้อแตกต่างตรงที่กระบอกตาของนกฮูกจะมีลักษณะเป็นทรงแท่ง ทำให้นกฮูกไม่สามารถกรอกตาไปมาเพื่อมองไปรอบ ๆ แต่พวกมันมีสิ่งที่ทดแทนคือ คอที่สามารถหมุนได้รอบถึง 270 องศา (หันในทิศทางใดทิศทางหนึ่ง ข้างละ 135 องศา และหมุนขึ้นลงได้ 90 องศา) เนื่องจากนกฮูกมีกระดูกสันหลังส่วนคอ 14 ชิ้น คอของพวกมันจึงมีความยืดหยุ่นมากกว่า และร่างกายยังมีกลไกป้องกันหลอดเลือดบริเวณคอที่ซับซ้อน ทำให้พวกมันสามารถหมุนศีรษะได้ โดยไม่ตัดเส้นเลือดที่ไปเลี้ยงสมอง และรูม่านตาที่สามารถขยายและหดตัวได้อย่างอิสระเหมือนแมว ทำให้พวกมันสามารถปรับการมองเห็นตามช่วงเวลาได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะในความมืดในเวลากลางคืน
ซึ่งนอกจากคอและดวงตาที่มีลักษณะพิเศษแล้ว นกฮูกยังมีเปลือกตาทั้งหมด 3 ชั้น ชั้นแรกมีไว้สำหรับกระพริบตา ชั้นที่สองไว้สำหรับนอนหลับ และชั้นที่สามมีลักษณะเป็นเยื่อเมือกไว้สำหรับทำความสะอาด และนกฮูกเป็นนกชนิดเดียวที่มีเปลือกตาที่สไลด์ปิดลงมาจากด้านบน แตกต่างจากนกชนิดอื่นที่มีเปลือกตาสไลด์ขึ้นเวลาหลับตา
อาหารหลักของนกฮูก ส่วนใหญ่จะเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็กจำพวกสัตว์ฟันแทะ เช่น หนู หรือ หนูพุก หรือในบางครั้งนกฮูกอาจล่าสัตว์ที่มีขนาดใกล้เคียงกัน เช่น นก กบ กิ้งก่า งู ปลา หรือแม้แต่นกฮูกด้วยกันเอง โดยนกฮูกจะกลืนเหยื่อลงไปทั้งตัว เนื่องจากไม่มีฟันสำหรับบดเคี้ยว (สัตว์ขนาดใหญ่อาจมีการใช้อุ้งเท้าและจงอยปากฉีกเหยื่อก่อน) เมื่อถึงช่วงเวลาหนึ่ง นกฮูกจะสำรอกก้อนอาหารส่วนที่ย่อยไม่ได้ออกมา เช่น กระดูก หรือขนของเหยื่อที่นกฮูกกินเข้าไป
สายพันธุ์ของนกฮูก มีมากกว่า 200 สายพันธุ์ ส่วนมากจะเป็นสายพันธุ์ที่ออกล่าตอนกลางคืน เช่น Great Horned Owl (นกเค้าใหญ่) นกฮูกขนาดใหญ่ที่มีขนบนหัวอันโดนเด่น, Barn owl (นกแสก) นกฮูกที่มักอาศัยอยู่ในโรงนาตามชื่อของมัน, Elf Owl (นกฮูกเอลฟ์) นกฮูกที่มีขนาดเล็กที่สุดในโลก
โดยมีเพียงบางสายพันธุ์ที่ออกล่าในเวลากลางวัน เช่น Northern hawk-owl (นกเค้าเหยี่ยวเหนือ) นกฮูกจากแถบอเมริกาเหนือ, Burrowing Owl (นกฮูกเบอร์โรวิ่ง) นกฮูกนักขุดที่อาศัยและออกล่าเหยื่อบนพื้นดิน และ Snowy owl (นกเค้าแมวหิมะ) นกฮูกสีขาวจากแถบซีกโลกทางตอนเหนือ
ในแง่ความเชื่อเกี่ยวกับนกฮูก หลายพื้นที่เชื่อว่านกฮูกเป็นสัตว์นำโชคร้าย เช่น ทางฝั่งยุโรปและชาวคริสต์เชื่อว่านกฮูกเป็นสัญลักษณ์ของความตาย เมื่อได้เสียงหรือเห็นนกฮูกบินผ่านไปหรืออยู่ที่ไหน เมื่อนั้นหายนะและความตายจะมาเยือน แต่ในบางพื้นที่ก็มีความเชื่อที่ต่างออกไป เช่น ประเทศญี่ปุ่นที่เชื่อว่านกฮูกเป็นสัตว์ที่จะนำโชคดีมาให้
ปัจจุบันนกฮูกกำลังเจอภัยคุกคามอย่างหนักจากการกระทำของมนุษย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การบุกรุกและทำลายป่าไม้ซึ่งเป็นที่อยู่ของสัตว์ป่ารวมถึงนกฮูก ส่งผลกระทบให้สัตว์ต่าง ๆ สูญเสียที่อยู่อาศัยและแหล่งอาหารไป ไม่เพียงเท่านั้น การทำลายป่าไม้ยังส่งผลทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและเกิดภัยธรรมชาติ
ผลกระทบเหล่านี้ ทำให้นกฮูกจำต้องย้ายถิ่นที่อยู่อาศัยและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการล่าอาหาร โดยย้ายเข้ามาล่าอาหารในเขตของมนุษย์ ซึ่งนับว่าเป็นอันตรายอย่างยิ่งต่อนกฮูก นกฮูกจำนวนมากเสียชีวิตจากยาฆ่าแมลงอันตรายที่ปนเปื้อนอยู่ในหนูและอาหารที่นกฮูกกินเข้าไป หรือการคุกคามโดยตรงจากมนุษย์ เช่น การฆ่านกฮูกเพราะความเชื่อ ก็เป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้เกิดการสูญเสียอันใหญ่หลวงต่อนกฮูก
ปัจจุบันนกฮูกหลายสายพันธุ์ถูกจัดอยู่ในบัญชีแดงขององค์การระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติและทรัพยากรธรรมชาติ (IUCN) เป็นนกฮูกที่ใกล้สูญพันธุ์ เนื่องจากภัยคุกคามต่อแหล่งที่อยู่อาศัยของพวกมันอย่างต่อเนื่อง โดยในปี 2023 มีการสำรวจนกฮูก 6 สายพันธุ์ที่ใกล้สูญพันธุ์ที่สุด จากนกฮูกกว่า 200 สายพันธุ์
อ้างอิง
the spruce
https://www.thespruce.com/fun-facts-about-owls-387096
Forest Preserve of Cook County
https://fpdcc.com/five-fun-facts-about-owls/
Wikipedia
https://th.wikipedia.org/wiki/นกเค้า
https://en.wikipedia.org/wiki/Owl
คลังความรู้ by SpokeDark
https://www.blockdit.com/posts/5ef4ade6e20f331b03a249e5
สำรวจโลก
https://www.facebook.com/samrujlok/photos/a.478177772225/10152882879807226/?type=3&locale=th_TH
American Bird Conservancy
https://abcbirds.org/blog/owl-eyes/
The Bird Conservation Society of Thailand (BCST)
https://www.bcst.or.th/essential_grid/10-fun-facts-about-owls/
The Woodlands
https://www.woodlandsphila.org/blog/2020/2/18/owls-silent-creatures-of-the-night
Birdfact
https://birdfact.com/articles/are-owls-smart
Bird Life International
https://www.birdlife.org/birds/owls/
Earth.Org
https://earth.org/endangered-owl-species/
Owl นักล่ายามค่ำคืน
"นกฮูก", "นกเค้า" หรือ "นกเค้าแมว" (Owl) เป็นนกนักล่าที่ออกหากินในเวลากลางคืน เนื่องจากนกฮูกเป็นนกที่มีขนาดเล็กและบินไม่เร็ว จึงไม่สามารถต่อสู้กับนกนักล่าที่ออกหากินในเวลากลางวัน เช่น เหยี่ยวหรือนกอินทรี ซึ่งมีขนาดใหญ่และบินได้เร็วกว่า
แต่แม้จะเป็นเช่นนั้น นกฮูกจัดว่าเป็นนักล่าไร้เสียงที่เก่งกาจและได้เปรียบในเวลากลางคืน เพราะนกฮูกมีสีขนที่กลมกลืนกับสภาพแวดล้อมและมีขนปีกที่อ่อนนุ่ม พวกมันจึงสามารถซ่อนตัวและบินแบบไร้เสียงโดยที่เหยื่อไม่รู้สึกตัว ซึ่งนอกจากนั้น นกฮูกยังมีจงอยปากและกรงเล็บที่แหลมคมมาก จึงเป็นการยากที่เหยื่อจะดิ้นหลุดจะกรงเล็บที่แม่นยำและแหลมคมของนกฮูกได้
ดวงตาของนกฮูก มีลักษณะกลมและใหญ่โตคล้ายแมว (ซึ่งเป็นที่มาของชื่อนกเค้าแมว) ดวงตาตั้งตรงอยู่ด้านหน้าของศีรษะเหมือนกับมนุษย์ แต่มีข้อแตกต่างตรงที่กระบอกตาของนกฮูกจะมีลักษณะเป็นทรงแท่ง ทำให้นกฮูกไม่สามารถกรอกตาไปมาเพื่อมองไปรอบ ๆ แต่พวกมันมีสิ่งที่ทดแทนคือ คอที่สามารถหมุนได้รอบถึง 270 องศา (หันในทิศทางใดทิศทางหนึ่ง ข้างละ 135 องศา และหมุนขึ้นลงได้ 90 องศา) เนื่องจากนกฮูกมีกระดูกสันหลังส่วนคอ 14 ชิ้น คอของพวกมันจึงมีความยืดหยุ่นมากกว่า และร่างกายยังมีกลไกป้องกันหลอดเลือดบริเวณคอที่ซับซ้อน ทำให้พวกมันสามารถหมุนศีรษะได้ โดยไม่ตัดเส้นเลือดที่ไปเลี้ยงสมอง และรูม่านตาที่สามารถขยายและหดตัวได้อย่างอิสระเหมือนแมว ทำให้พวกมันสามารถปรับการมองเห็นตามช่วงเวลาได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะในความมืดในเวลากลางคืน
ซึ่งนอกจากคอและดวงตาที่มีลักษณะพิเศษแล้ว นกฮูกยังมีเปลือกตาทั้งหมด 3 ชั้น ชั้นแรกมีไว้สำหรับกระพริบตา ชั้นที่สองไว้สำหรับนอนหลับ และชั้นที่สามมีลักษณะเป็นเยื่อเมือกไว้สำหรับทำความสะอาด และนกฮูกเป็นนกชนิดเดียวที่มีเปลือกตาที่สไลด์ปิดลงมาจากด้านบน แตกต่างจากนกชนิดอื่นที่มีเปลือกตาสไลด์ขึ้นเวลาหลับตา
อาหารหลักของนกฮูก ส่วนใหญ่จะเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็กจำพวกสัตว์ฟันแทะ เช่น หนู หรือ หนูพุก หรือในบางครั้งนกฮูกอาจล่าสัตว์ที่มีขนาดใกล้เคียงกัน เช่น นก กบ กิ้งก่า งู ปลา หรือแม้แต่นกฮูกด้วยกันเอง โดยนกฮูกจะกลืนเหยื่อลงไปทั้งตัว เนื่องจากไม่มีฟันสำหรับบดเคี้ยว (สัตว์ขนาดใหญ่อาจมีการใช้อุ้งเท้าและจงอยปากฉีกเหยื่อก่อน) เมื่อถึงช่วงเวลาหนึ่ง นกฮูกจะสำรอกก้อนอาหารส่วนที่ย่อยไม่ได้ออกมา เช่น กระดูก หรือขนของเหยื่อที่นกฮูกกินเข้าไป
สายพันธุ์ของนกฮูก มีมากกว่า 200 สายพันธุ์ ส่วนมากจะเป็นสายพันธุ์ที่ออกล่าตอนกลางคืน เช่น Great Horned Owl (นกเค้าใหญ่) นกฮูกขนาดใหญ่ที่มีขนบนหัวอันโดนเด่น, Barn owl (นกแสก) นกฮูกที่มักอาศัยอยู่ในโรงนาตามชื่อของมัน, Elf Owl (นกฮูกเอลฟ์) นกฮูกที่มีขนาดเล็กที่สุดในโลก
โดยมีเพียงบางสายพันธุ์ที่ออกล่าในเวลากลางวัน เช่น Northern hawk-owl (นกเค้าเหยี่ยวเหนือ) นกฮูกจากแถบอเมริกาเหนือ, Burrowing Owl (นกฮูกเบอร์โรวิ่ง) นกฮูกนักขุดที่อาศัยและออกล่าเหยื่อบนพื้นดิน และ Snowy owl (นกเค้าแมวหิมะ) นกฮูกสีขาวจากแถบซีกโลกทางตอนเหนือ
ในแง่ความเชื่อเกี่ยวกับนกฮูก หลายพื้นที่เชื่อว่านกฮูกเป็นสัตว์นำโชคร้าย เช่น ทางฝั่งยุโรปและชาวคริสต์เชื่อว่านกฮูกเป็นสัญลักษณ์ของความตาย เมื่อได้เสียงหรือเห็นนกฮูกบินผ่านไปหรืออยู่ที่ไหน เมื่อนั้นหายนะและความตายจะมาเยือน แต่ในบางพื้นที่ก็มีความเชื่อที่ต่างออกไป เช่น ประเทศญี่ปุ่นที่เชื่อว่านกฮูกเป็นสัตว์ที่จะนำโชคดีมาให้
ปัจจุบันนกฮูกกำลังเจอภัยคุกคามอย่างหนักจากการกระทำของมนุษย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การบุกรุกและทำลายป่าไม้ซึ่งเป็นที่อยู่ของสัตว์ป่ารวมถึงนกฮูก ส่งผลกระทบให้สัตว์ต่าง ๆ สูญเสียที่อยู่อาศัยและแหล่งอาหารไป ไม่เพียงเท่านั้น การทำลายป่าไม้ยังส่งผลทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและเกิดภัยธรรมชาติ
ผลกระทบเหล่านี้ ทำให้นกฮูกจำต้องย้ายถิ่นที่อยู่อาศัยและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการล่าอาหาร โดยย้ายเข้ามาล่าอาหารในเขตของมนุษย์ ซึ่งนับว่าเป็นอันตรายอย่างยิ่งต่อนกฮูก นกฮูกจำนวนมากเสียชีวิตจากยาฆ่าแมลงอันตรายที่ปนเปื้อนอยู่ในหนูและอาหารที่นกฮูกกินเข้าไป หรือการคุกคามโดยตรงจากมนุษย์ เช่น การฆ่านกฮูกเพราะความเชื่อ ก็เป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้เกิดการสูญเสียอันใหญ่หลวงต่อนกฮูก
ปัจจุบันนกฮูกหลายสายพันธุ์ถูกจัดอยู่ในบัญชีแดงขององค์การระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติและทรัพยากรธรรมชาติ (IUCN) เป็นนกฮูกที่ใกล้สูญพันธุ์ เนื่องจากภัยคุกคามต่อแหล่งที่อยู่อาศัยของพวกมันอย่างต่อเนื่อง โดยในปี 2023 มีการสำรวจนกฮูก 6 สายพันธุ์ที่ใกล้สูญพันธุ์ที่สุด จากนกฮูกกว่า 200 สายพันธุ์
อ้างอิง
the spruce
https://www.thespruce.com/fun-facts-about-owls-387096
Forest Preserve of Cook County
https://fpdcc.com/five-fun-facts-about-owls/
Wikipedia
https://th.wikipedia.org/wiki/นกเค้า
https://en.wikipedia.org/wiki/Owl
คลังความรู้ by SpokeDark
https://www.blockdit.com/posts/5ef4ade6e20f331b03a249e5
สำรวจโลก
https://www.facebook.com/samrujlok/photos/a.478177772225/10152882879807226/?type=3&locale=th_TH
American Bird Conservancy
https://abcbirds.org/blog/owl-eyes/
The Bird Conservation Society of Thailand (BCST)
https://www.bcst.or.th/essential_grid/10-fun-facts-about-owls/
The Woodlands
https://www.woodlandsphila.org/blog/2020/2/18/owls-silent-creatures-of-the-night
Birdfact
https://birdfact.com/articles/are-owls-smart
Bird Life International
https://www.birdlife.org/birds/owls/
Earth.Org
https://earth.org/endangered-owl-species/